विश्वचषकाचे प्रबळ दावेदार - Die Mannschaft! अर्थात जर्मन फुटबॉल टीम!

Auf jeden Regen folgt auch Sonnenschein.

थोड्याफार फरकाने 'रात्रीच्या गर्भात उद्याचा असे उषःकाल' या अर्थाचं हे वाक्य! मागल्या खेपेस आपल्याच घरात इटालियन प्रसाद खाऊन, नंतर पोर्तुगालला हरवत तिसर्‍या क्रमांकावर समाधान मानणार्‍या जर्मन संघातील प्रत्येक खेळाडू, नव्हे प्रत्येक जर्मन नागरीक हेच म्हणत असावा. २००६ सालच्या विश्वचषकात जर्मनीकडे अर्गन क्लिन्समन सारखा धूर्त व चाणाक्ष सेनापती, मिरोस्लाव क्लोज व ल्युकास पोडोल्स्की सारख्या आग ओकणार्‍या तोफा आणि मायकल बलॅक, फिलीप लाह्म, बॅस्टियन श्वाईन्श्टायगर, आर्ने फ्रीडरीक असली भरभक्कम तटबंदी असतानाही इटलीकडून उपांत्य फेरीत मात खाऊन विश्वचषक जिंकण्याची सुवर्णसंधी जर्मन संघ गमावून बसला. 'सुवर्णसंधी' इतक्याचसाठी म्हटलं की तर घरचा सपोर्ट होताच त्यात ते उपांत्य फेरीपर्यंत अजिंक्य होते. एकही सामना त्यांनी गमावलेला नव्हता. ग्रुप स्टेज टॉप करून पुढे जर्मनीने स्वीडन (२-०) आणि अर्जेंटीना (४-२, पे.) सारख्या कडव्या प्रतिस्पर्ध्यांचा अक्षरशः संहार केला होता. त्यात क्लोज (४ गोल्स) आणि पोडोल्स्की (३ गोल्स) दोघेही भयानक फॉर्मात होते. जर्मन अश्वमेधाचा वारू चौखूर उधळलेला असताना इटलीने त्याला लगाम लावला. विश्वचषकाकडे लाखो जर्मन डोळे पुन्हा एकदा गदगदून पाहत होते.

त्यांचा विश्वचषकातील इतिहास फार विलक्षण आहे. बेकेनबाऊरने सत्तरीच्या दशकात खेळाडू म्हणून तर ऐंशीच्या दशकात प्रशिक्षक म्हणून जर्मन फुटबॉलला कुठच्या कुठे नेऊन ठेवलं. पुढे १९९० साली त्यांनी विश्वचषक जिंकला तेव्हापासून जवळजवळ प्रत्येक विश्वचषकात ते प्रबळ दावेदार मानले गेलेत. आणि गेल्या दशकातील दोन्ही विश्वचषकांत उत्तम कामगिरी करत अनुक्रमे दुसरा (२००२) आणि तिसरा (२००६) क्रमांक पटकावला. अशात यंदाच्या खेपेला अर्थात पुन्हा तोच जर्मन संघ, सर्वोच्च यशाला गवसणी घालण्याच्या ईर्ष्येने नव्या सेनापतीसह, त्याच आग ओकणार्‍या तोफा आणि तीच भरभक्कम तटबंदी घेऊन पुन्हा कुरुक्षेत्रावर उभा ठाकलाय. यंदाही ते फेव्हरिट्स मानले जात आहेतच. यंदा जर्मनीचा समावेश आहे 'ग्रुप डी' मध्ये जिथं ते भिडणार आहेत सर्बिया, घाना आणि ऑस्ट्रेलियाशी. सर्बिया आणि घाना कडवट प्रतिकार करण्यासाठी मशहूर असले तरी ग्रुप स्टेज मधून सहीसलामत बाहेर येण्यास जर्मनीला फारसे कष्ट पडतील असं वाटत नाही.

क्लिन्समनकडून जोआकिम लोव यांनी प्रशिक्षकपदाची सूत्रे हाती घेतल्यापासून जर्मन संघ यशाच्या पायर्‍या चढतोच आहे. २००६ विश्वचषकात तिसरा क्रमांक (तेव्हा लोव सहाय्यक प्रशिक्षक होतेच), २००८ युरो मध्ये उपविजेते ठरल्यानंतर आता फुटबॉल विश्वातील सर्वोच्च सन्मान प्राप्त करण्याच्या दुर्दम्य महत्वाकांक्षेने जर्मन योद्धे रणांगणात उतरत आहेत. मोक्याच्या क्षणी आपल्या सर्वोत्तम खेळाचं प्रदर्शन करण्यासाठी जर्मन संघ प्रसिद्ध आहेच. त्याचबरोबर अनुभवसंपन्न लढवय्ये खेळाडू, योग्य त्या वेळी प्रसंगावधान राखून योग्य त्या चाली खेळण्याचं त्यांचं कसब अजब आहे. उगाच नाही 'फुल बॅक' ला खेळणारा फिलिप लाह्म टर्कीच्या पेनल्टी एरियात येऊन गोल करून जात!

The Germans' consistent success is based on deep reserves of experience, finely-honed tactical know-how, and the ability to rise to the occasion when the chips are down. Their qualifying campaign merely served to emphasise the enduring nature of those attributes.

या शब्दांत त्यांच्या ताकदीचं वर्णन फिफाने केलंय.

संघ

गोलरक्षक : मॅन्यूल न्यूर, हान्स-यॉर्ग बट्ट, टिम वीज.

बचावफळी : डेनिस ऑगो, हॉल्गर बॅडस्टयूबर, येरोम बोटेंग, आर्ने फ्रीडरीक, मार्सेल येन्सन, फिलिप लाह्म, पर मर्टसॅक, सर्दर ताची

मिडफील्डर्स : सॅमी खेदिरा, टोनी क्रूस, मार्को मारीन, मेसुत ओझिल, बॅस्टियन श्वाईन्श्टायगर, पीऑतर ट्रोचोव्स्की

फॉरवर्डस : मारिओ गोमेझ, स्टेफान कीब्लिंग, थॉमस म्युलर, ल्युकास पोडोल्स्की आणि मिरोस्लाव क्लोस्जे.

प्रशिक्षक : जोआकिम लोव (जर्मनी)

यावेळच्या जर्मन संघावर तरूणाईचं वर्चस्व आहे. लोव यांनि संघनिवड करताना अनुभव आणि तरूण रक्ताचा जोश याचा सुरेख ताळमेळ साधला आहे. केवळ मिरोस्लाव क्लोज, आर्ने फ्रीडरीक आणि हान्स-योर्ग बट हे तीनच तिशी ओलांडलेले खेळाडू या संघात आहेत. असे असले तरी युवा पण अनुभवी खेळाडूंची कमतरता नाही. तर आता बघूया या जर्मन संघाचे प्रमुख आधारस्तंभ :

फोटोंचा क्रम : फिलिप लाह्म , मिरोस्लाव क्लोस्जे , बॅस्टियन श्वाईन्श्टायगर आणि ल्युकास पोडोल्स्की!

यंदाच्या खेपेला जर्मन संघाला हरहुन्नरी मायकल बलॅकची उणीव जाणवणार आहे खरी. ती पोकळी भरून काढणे अशक्य गोष्ट आहे. त्याच्या अनुपस्थितीत जर्मन संघाचा प्रमुख आधारस्तंभ कोण असेल यात वादच उद्भवत नाही. जर्सी क्रमांक १६. बायर्न म्युनिकचा खंदा 'फुल बॅक' डिफेण्डर, काटकुळी शरीरयष्टी, पायात चित्त्याचा वेग. तरूण रक्त पण जोडीला अनुभवाची शिदोरीही! बलॅकच्या अनुपस्थितीत संघाचं नेतृत्व करण्यास समर्थ असं एकच नाव होतं - फिलिप लाह्म. मागल्या खेपेस आपल्या नावाचा दबदबा निर्माण करत त्या वर्षी युएफा 'टीम ऑफ द ईयर' मध्ये 'लेफ्ट बॅक' म्हणून समावेश. कुणी म्हणेल पॅट्रिक एव्हरा, कुणी म्हणेल अ‍ॅशली कोल पण आमच्या मते आजच्या घडीला 'बेस्ट फुल बॅक इन द वर्ल्ड' इज नन अदर दॅन फिलिप लाह्म! माझ्यामते खुद्द एव्हरा आणि डॉनराव सुद्धा हे मान्य करतील बेस्ट म्हणण्याचं कारण हेच की बचावाचे कार्य यशस्वीरित्या सांभाळत, वेळप्रसंगी आक्रमकता दाखवत, चपळाईने प्रतिस्पर्ध्याच्या पेनल्टी क्षेत्रात शिरून गोल मारण्यात लाह्मचा हातखंडा आहे. मागल्या विश्वचषकातील पहिला गोल लेफ्ट बॅकहून फॉरवर्डला येत फिलिप लाह्मनेच मारला होता.

लाह्म मागल्या विश्वचषकातील कदाचित सर्वोत्तम खेळाडू ठरावा कारण त्याने निर्माण केलेल्या गोल्सच्या संधी! पण त्या संधी पूर्णत्वास नेण्याचं कठीण काम आणखी एक कणखर योद्धा जर्मनीसाठी वर्षानुवर्षे पार पाडत आलेला आहे आणि याखेपेसही 'प्लेमेकर्स'नी निर्माण केलेल्या गोलच्या संधींना तडीस नेण्यासाठी जर्मनीची भिस्त असेल ती आतापर्यंत जर्मनीसाठी ४९ गोल नोंदवणारा, २००६ च्या विश्वचषकात 'गोल्डन बूट' चा मानकरी ठरलेला मिरोस्लाव क्लोज याच्यावर! (याच्या नावाचा उच्चार 'क्लोस्जा' का 'क्लोस्जे' असा होतो म्हणे पण आम्ही 'क्लोज'च करणार!) विश्वचषक, युरो अशा मानाच्या स्पर्धांमध्ये गड्याच्या पायाला जणू वायुवेग लाभतो आणि डोकं तर ध्वनिवेगात काम करत असतं! रायझिंग टू द ओकेजन = मिरोस्लाव क्लोज! मागल्या दशकातील दोन्ही विश्वचषकात पठ्ठ्याने ५-५ गोल्स मारून जर्मनीच्या घोडदौडीत सिंहाचा वाटा उचलला! त्याचं आता वय झालं, तेवढा वेग आता त्याच्या खेळात उरला नाही अशी टीका त्याच्यावर होऊ शकते मात्र विश्वचषकात क्लोजचा खेळ उंचावला नाही असं झालेलं नाही! माझं मत : गोल्डन बूटचा एक प्रबळ दावेदार!

२००६ च्या विश्वचषकात जर्मन संघात अनेक तरूण आणि अनोळखी खेळाडूंचा भरणा होता. त्यात एक नाव होतं बॅस्टियन श्वाईन्श्टायगर! नाव कसं भारी आहे की नै? खेळही तितकाच भारी आहे हं.. एक अत्त्युच्च दर्जाचा अटॅकिंग मिडफील्डर. २००६ विश्वचषकापासून फिलिप लाह्मच्या सोबतीनेच नावारूपास आला! त्याच्याकडे जर्मन फुटबॉलचं भविष्य म्हणून पाहिलं जातं. यंदाच्या खेपेस बलॅकच्या अनुपस्थितीत मधल्या फळीची संपूर्ण मदार बॅस्टियनच्या खांद्यावर आहे आणि ती पेलण्यास आपण समर्थ आहोत हे त्याने वेळोवेळी दाखवूनही दिलं आहे. जर्मनीचा 'प्लेमेकर' म्हणून श्वाईन्श्टायगरचं नाव घेतलं जातंय! एका अर्थी श्वाईनश्टायगर हा जर्मनीच्या कामगिरीचा 'बॅरोमीटर' ठरावा! श्वाईन्श्टायगर, क्लोज आणि लाह्म एकाच क्लबसाठी - बायर्न म्युनिक - खेळत असल्याने एकत्र खेळण्याचा सराव आणि ताळमेळ आहेच!

याशिवाय या संघाचा चौथा आधारस्तंभ आहे - २००६ च्या स्पर्धेत सर्वोत्तम युवा खेळाडू ठरलेला, लाखो जवान जर्मन दिलों की धडकन असणारा ल्युकास पोडोल्स्की! २००६ च्या स्पर्धेत ख्रिस्तियानो रोनाल्डो, लायनल मेसी सारख्या तगड्या प्रतिस्पर्ध्यांना मागं टाकत पोडोल्स्की सर्वोत्तम युवा खेळाडु किताबाचा मानकरी ठरला. त्याचे क्लबसाठीचे (कोल्न) प्रदर्शन तितकेसे उत्कृष्ट नसले तरी जर्मनीसाठी खेळताना मात्र तो नेहमीच भरीव योगदान देत आला आहे. मागल्या खेपेस स्वीडन विरुद्ध पठ्ठ्याने पहिल्या १२ मिनिटातच २ गोल केले. त्या धक्क्यातून स्वीडिश संघ सावरलाच नाही आणि जर्मनीने सामना २-० असा जिंकला. सुरुवातीच्या काही मिनिटांत अतिआक्रमक खेळ करण्यासाठी प्रसिद्ध. पोडोल्स्की, श्वाईन्श्टायगर, क्लोज यातले कुणीही दोघे क्लिक झाले तरी प्रतिस्पर्ध्याच्या दृष्टीने काळजीची गोष्ट ठरू शकते.

शिवाय मेसुत ओझिल हा तरूण नवखा खेळाडू जर्मनीच्या संघात आहे. बॅस्टियनप्रमाणेच एक अ‍ॅटॅकिंग मिडफील्डर. त्याच्या नावाचा बराच गाजावाजा झाला असल्याने विश्वचषकाचं प्रेशर तो हॅण्डल करू शकेल का हा एक प्रश्न आहे!

जोआकिम लोव यांचा भर शक्यतो ४-४-२ अशा आक्रमक रचनेवर असतो, पण जरी कधी त्यांनी ४-३-२-१ अशी रचना वापरली तरी गोल स्कोअरिंग हा जर्मनीसाठी प्रॉब्लेम ठरेल असं वाटत नाही. पोडोल्स्कीला क्लिन्समननी सुरुवातीच्या काही मिनिटांत आक्रमक खेळवले होते. लोवसुद्धा तीच स्ट्रॅटेजी वापरतील असे वाटतं. बलॅकची पोकळी भरून काढणं अशक्य आहे. त्याच्या शारिरिक क्षमतेस रिप्लेस करू शकेल अशी युवाफळी जर्मनी कडे आहे पण त्याची कणखर मानसिकता हे युवा खेळाडू आत्मसात करू शकतील काय? ब्राझील हा विश्वकप इतिहासातील सर्वात यशस्वी संघ असला तरी जर्मन सर्वात कन्सिस्टंट आहेत. त्यांनी १७ वेळा फायनल्सला क्वालिफाय केलंय आणि त्यात फक्त एकदाच ग्रुप स्टेज मध्ये बाहेर पडले आहेत! यंदाच्या खेपेसही ग्रुपमध्ये अजिंक्य राहून सेमी फायनलपर्यंत ते आरामात जाऊ शकतात. पण सातत्य हा एक कळीचा मुद्दा ठरू शकतो, कारण बर्‍याच तरूण खेळाडूंना महत्त्वाच्या भूमिका पार पाडाव्या लागतील आणि या कसोटीस ते कितपत उतरतात यावर जर्मन संघाचं यश अवलंबून राहिल! अशा या आक्रमकतेवर भर देणार्‍या जर्मन संघास यंदा फेव्हरीट्स मानण्यास हरकत नसावी.

आमचं प्रेडिक्शन : सेमीफायनल नक्की. तिथं स्पेनशी लढत झाल्यास सांगणं कठीण आहे!